martes, 16 de xuño de 2020

Algunhas estampas botánicas do século XIX [SERIGRAFÍA]

Fragmento de “Kunstformen der Natur” (1904), placa 49 (Foto: Wikimedia Commons [Dominio público])

"Durante o século XIX a industria editorial interésase especialmente polo libro de natureza ilustrado. Crece a moda dos libros de ornitoloxía, en parte grazas aos novos coñecementos traídos das exploracións e do espectacular progreso da estampaxe á cor. Jean Baptiste Audebert (1759-1800) e Louis Pierre Vieillot (1748-1831) utilizan unha nova técnica para estampar calcografías á cor mediante a utilización dunha única placa recuberta con pintura ao óleo na que inclúen dourados e outras cores metálicas. O resultado, publicado nada máis comezar o século XIX, é espectacular. Durante a primeira metade do século destacan


 pola súa calidade tamén os traballos ornitolóxicos gravados ao cobre de Edward Donovan (1768-1837), François Levailant (1753-1824), Coeenrad Jacob Temminck ( 1768- 1858), Prideaux John Selby (1788-1867) e especialmente de John Audubon (1785-1851)."
 Fragmentos de historia natural de gabinetedelgrabado.com

No ano 1818 publícase o primeiro libro ornitolóxico ilustrado con litografías que posteriormente eran iluminadas a man. Despois desenvólvese a cromolitografía.
Ernst Haeckel (1834-1919)  foi un naturalista e filósofo alemán que popularizou o traballo de Charles Darwin en Alemaña. No transcurso da súa carreira, Haeckel produciu ao redor de mil gravados sobre a base dos seus bosquexos e acuarelas. Moitos dos mellores foron incluídos na obra Kunstformen der Natur, trasladados desde os debuxos á imprenta polo litogravador Adolf Giltsch.​ É considerado como un dos grandes ilustradores do mundo natural do s. XIX.

As láminas de Haeckel, ademais de supoñer un avance no estudo da historia natural, exerceron unha influencia en varias xeracións de artistas e arquitectos do século XX, desde defensores do modernismo a arquitectos como o holandés Hendrik Petrus Berlage. Aínda que nestes post estámonos centrando no gravado botánico, paréceme interesante analizar o traballo de Haeckel en composicións e simetrías:
Ilustración de Haeckel de las Ascidiae.
“Kunstformen der Natur” (1904), placa 49 (Foto: Wikimedia Commons [Dominio público])
“Kunstformen der Natur” (1904), placa 71: Stephoidea (Foto: Wikimedia Commons [Dominio público])



Imaxes do libro de Taschen sobre Haeckel
A finais do século XIX e principios do XX prodúcese o desenvolvemento da fotografía, o fotogravado e a serigrafía. Eugene Alain Seguy utilizará a técnica do pochoir para desenvolver as súas ilustracións de insectos.
Outro autor interesante desta época é  James Sowerby; a seguinte imaxe é súa:

 Pierre-Joseph Redouté (1759-1840) foi un pintor famoso polas súas pinturas de plantas á acuarela, especialmente de rosas. Trasladouse a París en 1782, protexido polo seu irmán Antoine-Ferdinand Redouté. Alí coñeceu aos eminentes botánicos Charles Louis L' Héritier de Brutelle e René Louiche Desfontaines, quen o orientou cara á ilustración botánica, disciplina que estaba en pleno auxe. En 1787 viaxa ao Real Xardín Botánico de Kew, preto de Londres, para continuar os seus estudos. Volve en 1788 a París, onde L' Heritier introdúceo na Corte de Versalles. A raíña María Antonieta noméao pintor do seu gabinete. En 1792 é contratado pola Académie deas Sciences. En 1798 atopa protección na emperatriz Xosefina de Beauharnais e, posteriormente, é nomeado o seu pintor oficial. Despois do divorcio de Napoleón pasou a ensinar pintura á súa nova esposa, a emperatriz María Luisa de Austria. En 1809, Redouté ensina as súas pinturas á emperatriz Marie-Louise. En 1824 impartía cursos de debuxo no Musée national d' histoire naturelle de París, aos que asistían numerosas damas da realeza. Colaborou cos mellores botánicos da súa época e participou nunhas cincuenta obras.
Redouté foi capaz de superar, sen demasiados problemas, a sucesión de crises políticas e de sobrevivir aos diferentes reximes grazas a que obtivo un gran recoñecemento internacional polas súas representacións exactas das plantas, que seguen sendo consideradas tan boas como o primeiro día. París entre 1798 e 1837 foi o centro cultural e científico de Europa durante un período excepcional da ilustración botánica.
Redouté contribuíu con máis de 2100 plrfnchas de gravado publicadas que representa a máis de 1800 diferentes especies




Robert John Thornton (* 1768-1837  foi un médico escritor botánico inglés, recoñecido por "A New Illustration of the Sexual System of Carolus Von Linnæ us" (1797-1807) e "The British Flora" de 1812. Inspirado nas conferencias de Thomas Martyn sobre a botánica e a obra de Linneo traballou no Guy's Hospital de Londres, onde máis tarde foi docente en botánica médica. Despois de pasar algún tempo no estranxeiro, instalouse e practicou en Londres. ​A parte máis ambiciosa de New Illustration of the Sexual System of Linnæ us foi a Parte III: Amorne of Flora (1799-1807).​ Os primeiros gravados foron gravados por Thomas Medland (1755-1833) en maio de 1798 de pinturas por Philip Reinagle. Entre 1798 a 1807 produciron un total de trinta e tres pranchas coloreadas, gravadas en augatinta, punteado e lineados. Cando deseña o proxecto, Thornton decidira publicar setenta pranchas de gravado tamaño folio.
Renealmia nutans in Temple of Flora by Robert John Thornton, 1812, Loy McCandless Marks Library
Imaxes do libro de Taschen The temple of  flora

 Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt (1769-1859), tamén coñecido en español
como Alejandro de Humboldt, foi  xeógrafo, astrónomo, humanista, naturalista e explorador prusiano, irmán menor do lingüista e ministro Wilhelm von Humboldt. As súas viaxes de exploración levárono desde Europa a América do Sur e do Norte ata Asia Central. Especializouse en diversas áreas da ciencia, como a etnografía, a antropoloxía, a física, a zooloxía —especialmente, en ornitoloxía—, a climatoloxía, a oceanografía, a astronomía, a xeografía, a xeoloxía, a mineraloxía, a botánica, a vulcanoloxía e o humanismo.






 Aimé Jacques Alexandre Goujaud Bonpland (1773-1858), coñecido como Aimé Bonpland, foi un naturalista, médico e botánico francés, coñecido pola expedición a América que realizou xunto a Alexander von Humboldt.
Alexander von Humboldt e Bonpland na selva amazónica do río Casiquiare (Óleo Eduard Ender (c.1850).
 Samuel Curtis fue un botánico e editor inglés:

 William Jackson Hooker:

William Jackson Hooker - illustration for his paper 'Some Observations on the Genus Andraea'

 Curiosidades e Contidos de ampliación:




Juan Lembeye Lartaud (Ferrol, A Coruña, 1816 - Culleredo, A Coruña, decembro de 1889), foi un naturalista e ornitólogo español.
Lembeye foi o autor de Aves da Illa de Cuba (1850), libro único polas súas ilustracións de aves publicado
en Cuba. Lembeye naceu en Ferrol, España, fillo dunha familia de orixe francesa e tradición liberal, que viviu en Cuba desde moza, desde a década de 1830 ata a década de 1860, e que comezou a interesarse nas aves mentres estaba alí. A maioría dos 38 debuxos no seu libro foron copiados das placas ‘oitavo reais’ de John James Audubon, nalgúns casos, mesmo copiou as plantas incluídas no fondo.
Lembeye descubriu o reiseñor cubano (Myadestes elisabeth) e o pechero (Teretistris fernandinae). A súa persoa é conmemorada no nome específico do sinsontillo, Polioptila lembeyei. Entre os seus colegas inclúense Juan Cristóbal Gundlach e Victor López Seoane. Foi Juan Cristóbal Gundlach o que lle cedeu a honra de publicar no seu libro a primeira descrición do paxaro mosca ou zunzuncito Mellisuga helenae. Antes de 1863 regresa a España establecéndose en Culleredo, A Coruña, onde é elixido concelleiro ese mesmo ano. Dedícase a diferentes investigacións no mundo da agronomía estudando as enfermidades do trigo, os novos abonos, os insecticidas, etc. Destes estudos e investigacións publica dous libros, A carie, inoculación esporádica dos trigos e medio de evitala, publicado en 1876 e Consideracións e consellos agrícolas para mellorar as colleitas de trigo en Galicia e perfeccionar os abonos, en 1885. Tamén se encarga de ensinar como mellorar as colleitas aos agricultores da comarca. En 1868 é elixido alcalde de Culleredo, permanecendo nese cargo ata 1871. En 1889 volve ser elixido alcalde pero unha grave enfermidade acaba coa súa vida en decembro dese mesmo ano. O concello de Culleredo deulle o seu nome á Aula de Natureza que se atopa no Xardín Botánico "Ría do Burgo" e a unha rúa na parroquia de Culleredo.

Espero que esta info sirva como inspiración para a proposta do exercicio da estampa botánica. Ánimo, saúde e moita tinta!

 El arte al servicio de la ciencia. Agencia EFE.
 Libro de Taschen de Erns Haeckel
 The temple of  flora
 https://www.gabinetedelgrabado.com/
 Humboldt, el naturalista que descubrió América. National Geographic.
Reportaxe sobre Humboldt en La voz de Galicia.
Aimé Bondpland. centro virtual de Cervantes
https://www.lindahall.org/william-jackson-hooker/

Ningún comentario:

Publicar un comentario

¡Anímate a participar cos teus comentarios!