EMAO EN LIÑA: O gravado botánico no Renacemento [SERIGRAFÍA]

martes, 2 de xuño de 2020

O gravado botánico no Renacemento [SERIGRAFÍA]

Leonard Fuchs, De historia stirpium commentarii insignes
(Basle, 1542) portraits of illustrators and engraver.

Seguindo coa temática da estampa botánica para a realización do exercicio proposto, hoxe veremos algúns exemplos do Renacemento. A maioría dos autores son médicos e botánicos e a utilización da cor nas súas xilografías respondía non a unha necesidade estética senón descritiva e pedagóxica.
Nesta época desenvolvéronse notablemente as artes gráficas, especialmente grazas á invención da imprenta, aparecendo ou perfeccionándose a maioría das técnicas de gravado: calcografía (augaforte, augatinta, gravado ao buril, gravado a media tinta ou gravado a punta seca), linogravado, xilografía, etc. En Italia desenvolveuse o gravado en metal, practicado especialmente polos ourives florentinos durante os séculos xv e xvi, mentres que no Cinquecento perfeccionouse o augaforte grazas á obra do Parmigianino. En Alemaña destacou a obra de Durero, especialista da técnica do buril, aínda que tamén realizou xilografías. En Francia, o gravado foi practicado pola escola de Fontainebleau, na que destacou Jean Duvet, famoso pola súa serie da Apocalipse (1561). En Flandres xurdiron notables gravadores na cidade de Anveres, como os irmáns Wierix, autores de estampas de excelente técnica e detallismo, aínda que baseadas en composicións alleas; ou Hieronymus Cock, que reproduciu numerosas obras de Brueghel.

Imprenta europea do século XV.
A difusión da cultura grazas á imprenta
foi unha das principais causas dinamizadoras
da nova corrente cultural renacentista.

Os novos descubrimentos botánicos plásmanse en publicacións. Cada especie acompáñase dunha ilustración xilográfica como ferramenta pedagóxica. A continuación algúns traballos botánicos en xilografía de autores pioneiros:

Imaxes do médico e botánico alemán Otto Brunfels (1448-1534)


Otto Brunfels, Herbarum vivae eicones ad naturae imitationem (Strassburg, 1532), p. 96, Cowslip.


Otto Brunfels, Herbarum vivae eicones ad naturae imitationem (Strassburg, 1532), p. 137, Violets.

Otto Brunfels, Herbarum vivae eicones ad naturae imitationem (Strassburg, 1532), p. 217, Pasque flower.

O seguinte traballo é de Leonard Fuch (1501-1566):

Hieronymus Bock (1498-1554) :

Rembert Dodoens:

Charles Lécluse (1526-1609)

Imaxe de escoladebotanica.com

Andrea Cesalpino (1519-1603)

Imaxe de https://www.gabinetedelgrabado.com

Mathhias Lóbel (1538-1616)

Imaxe da Biblioteca Histórica da Universidade Complutense de Madrid

Caspar Bahuin (1550-1624)

Pietro Andrea Gregorio Mattioli ( 1501-1577)

Andrés Laguna ( 1499-1559)

«De materia medica», de Dioscórides Descrición. Este libro exemplifica a transmisión de coñecementos a través dos séculos. Durante o século I, o médico e boticario grego Dioscórides, considerado o pai da farmacoloxía, escribiu un tratado moi importante de botánica farmacéutica. No século X, na época de Abderramán III (891-961), califa de Córdoba, a obra traduciuse ao árabe. En 1518, Antonio de Nebrija realizou a primeira tradución ao latín na Escola de Tradutores de Toledo, España. En 1555, na cidade de Anveres (actual Bélxica, pero entón gobernada por España), o editor Juan Latio (circa 1524-1566) publicou unha tradución do latín ao español, realizada por Andrés Lagoa, médico do papa Julio III. Nas súas frecuentes viaxes a Roma, Lagoa consultara unha variedade de códices, así como os libros sobre plantas medicinais que producira en Venecia o herbalista Pietro Andrea Matthioli. Continuouse editando e perfeccionando esta versión do libro ata mediados do século XVIII, e, no século XIX, realizouse unha copia facsímile. Lagoa engadiu para esta edición debuxos deseñados por el mesmo, que foron gravados en tacos de madeira á fibra. O libro contén un total de 600 imaxes de plantas e animais. Indícanse na páxina os nomes de todas as especies en varios idiomas. Descoñécense os detalles precisos do gravador, pero ao tratarse dunha edición belga, moitos cren que foi algún artista flamenco da época. Con todo, outros cren que podería tratarse dun gravador italiano, polo parecido que teñen as ilustracións coas da edición de Matthioli, e que os tacos se produciron en Italia, que Lagoa os levou a Anveres, e que finalmente se enviaron a España para producir copias adicionais da obra. Esta valiosa edición foi impresa en vitela e iluminouse para regalarlla ao entón príncipe Felipe II, futuro rei de España.

Texto da Biblioteca Dixital Mundial

Pedacio Dioscorides anazarbeo, Acerca de la materia medicinal y de los venenos mortiferos traduzido de lengua griega en la vulgar castellana & illustrado con claras y substantiales annotationes, y con las figuras de innumeras plantas exquisitas y raras por Andrés de Laguna , En Amberes, en casa de Juan Latio, 1555. Exemplar impreso en vitela e iluminado a man como agsallo a Felipe II. Biblioteca Nacional de España