 |
| José Villar no seu Obradoiro |
No personal teño
moito que agradecerlle a este “Irmán Maior"que o Coiro puxo no meu camiño
de aprendizaxe. A primeira vez que oín falar de José foi porque un alumno da
Escola, Víctor, preguntoume por el xa que levara a un familiar a Silleda a
facer unas oposición e aproveitou a mañá para coñecer a vila dezá, e viu a súa
tenda e o seu traballo e veu marabillado.
Anos despois, na Biblioteca da Escola, vin un dos seus traballos nun catálogo do certame Antón Fraguas, a caixa 1924, e dende ese día namoreime dela, ata que ese mesmos verán a vín en persoa en Allariz e non me defraudou, ó contrario… E xa no ano 2015 púxenme en contacto con el para que participase co seu traballo na exposición “Coiro… aínda que non o pareza” na que nos enviou unas lámpadas que deron moito que falar.
Anos despois, na Biblioteca da Escola, vin un dos seus traballos nun catálogo do certame Antón Fraguas, a caixa 1924, e dende ese día namoreime dela, ata que ese mesmos verán a vín en persoa en Allariz e non me defraudou, ó contrario… E xa no ano 2015 púxenme en contacto con el para que participase co seu traballo na exposición “Coiro… aínda que non o pareza” na que nos enviou unas lámpadas que deron moito que falar.
¿Por que lle facemos esta “entrevista”? Porque para min é un referente, a nivel nacional e a nivel internacional. Aínda que non sexa
coñecido por moitos, aqueles que o coñecen quedan impresionados polo su dominio
da técnica tradicional, pero máis se cabe polo seu espírito innovador en
técnicas coma o batik, o cuir bouilli, os lacados ou a policromía, sen deixar
atrás o su espirito ferreteiro, que lle serve para desenvolver unas ferramentas
impresionantes, das que dou fe son mellores que moitas que se poden mercar, ou
que son imposibles de igualar.
-¿Canto tempo fai que traballas o
Coiro?¿Como empezaches?
-Inicieime no traballo do Coiro no inverno do 1992-1993,
nunhas chuviosas tardes-noites de sábado, da man de D. Manuel Gómez,
encadernador artístico natural de
Madrid pero afincado en Santiago de Compostela. Coa inmellorable fórmula “preceptor-alumno”,
ademais de ensinarme o abc do cosido, tinguido e repuxado, contáxiame do seu
enorme amor e respecto polo material... Tiven un dos mellores mestres posibles:
os que ensinan incluso sen dicir nada... Naquela época eu facía algo de talla en
madeira, pero a fascinación (e adicción) co coiro foi tal, que regalei as
gubias “Mifer” a un amigo carpinteiro e púxenme a facer ferramentas (troqueis e
burís) que, daquela, non se topaban
por aquí, había que ir a Villaverde a Madrid para mercalos.
-¿Que ten o coiro que non teña outro
material?
Ten moitas cualidades que o fan único: impermeable á auga
e permeable ao aire; é extremadamente sólido e ao mesmo tempo dunha flexibilidade
inigualable; é calorífico (mal condutor da calor); ten prestancia (é dicir, un anaco de coiro, deixado un certo
tempo na posición e forma na que foi estirado, conserva a conformación que se
lle dou). Este conxunto de propiedades (e algunhas máis) fano inagotábel en
posibilidades tanto funcionais como decorativas... Hai que lembrar tamén que
acompaña o home desde a caverna: foi “vestido” antes que os tecidos, vasilla
antes que o barro, papel antes que o papel,
calzado, casa, moble, embarcación... O desenvolvemento do transporte terrestre, a
navegación e o inicio da aeronáutica, mesmo a 1ª Revolución Industrial, non
serían posibles sen a existencia do coiro... Pódese afirmar que a Historia da
civilización sería moi diferente sen este grande aliado. A ver,
¿cando argallades un Seminario -longo- con esta pregunta como título?
-¿En que peza estás a traballar?
Estou a
traballar en dúas pezas: unha multifunción, que poderíase titular “3 en 1”,
pero como xa estaba pillado o “dominio”, vaise chamar “Para llevar corbata hay
que tener cuello”; e a outra, un bowl que seguramente titularéi “Tecla”. Ah¡,
esquecía unha mochila moi “bauhaus” que tamén estou elaborando.
-¿Que peza tes ganas de facer e aínda
non fixeches?
En Xaneiro
rematei un proxecto -con resultado
bastante aceptable- que levaba tempo con
gañas de solidificar: un botrillo. Mais, sen
dúbida, a que máis gañas teño de ver rematada é unha iniciada e aparcada hai máis
dunha década (só fixen a base): un botelleiro güibol.
-¿Cal foi a peza ou o encargo máis
extravagante que fixeches?
A peza, quizais “Taca-taca para bebé gusano”; e o
encargo, un pectoral para un can... Inesquecible por dous motivos: o can (grande)
poñíase moi “nervioso” para tomarlle as medidas, e o cliente cando veu facer a
encomenda, despois dos “bos días”, díxome: "Tes que facerme un chaleque pra un
can".
-¿Dentro das técnicas que coñeces, cal é
a túa favorita?
- Síntoo, mais non podo dicir só unha: “Cuir bouillí” e
“Batik”.
-¿Que consello lle darías a alguén que
está a empezar?
- Aquí debo citar
a meu pai e a meu padriño (mestres
canteiros que xa andan polo aire):
1.- “Faino ben para que saia regular”,
2.-
“Van preguntar quen o fixo, non
cantas horas levóu”.
 |
| A Suíza |
-¿Tes algunha ferramenta especial?
- Si,
“A suíza”
-¿Tes algun referente no oficio que
consideres como inspirador?
- ¿Algún?
Buf! Un cento! Coido que a pretensión de orixinalidade é ou ben un
fallo da memoria, ou ben un descoñecemento da historia… A pesar de que a miña
formación foi maiormente autodidacta, recoñezo débeda eterna con Mestres
nacionais coma Selim, Juan J. García Olmedo, Martínez Escó, Ernesto Sánchez,
Fernando Martínez, Pepe Pereira…, e intenacionais coma Franklin Pereira, Nelson
Gómez Callejas, José M. Bernardo Sappia, Rex Lingwood, René Berends, Garry
Greenwood, John A. Jeanpierre, Michel Raimbaud,
Kalinowski…, pois os seus traballos foron -e seguen sendo- didácticos e
inspiradores compañeiros de viaxe.
¿Dende que empezaches ata hoxe que cambios notas no oficio?
- Por unha banda, os derivados da aplicación de tecnoloxías “láser” e “impresións e transferencias” -que nin aplaudo, nin subscribo-, e por outra o indubidable maior coñecemento de técnicas dos artesáns (profesionáis ou amateurs), que conleva unha maior calidade e diversidade de estilos nos traballos… E podo -xa no colmo da pedantería- citarme a min mesmo e decirche algúns dos culpables disto último: Miriam Campomar e Ernesto Sánchez (desde Allariz), e un tal Pepe de Campolongo, que circula (cando o deixan) entre Pontevedra e Vigo. |
| Caixa 1924 |
 |
| Mandala |
 |
| Corset |
 |
| Verme |
 |
| Maletín |
 |
| Maletín |
 |
| Cerámica con Noces |
Ningún comentario:
Publicar un comentario
¡Anímate a participar cos teus comentarios!