En 1462 comezan en Maguncia as loitas políticas, en outubro dese ano o elector-arcebispo Adolfo II de Nassau toma a cidade a sangue e lume. Gran parte dela é destruída. Moitos artesáns da imprenta tiveron que saír da cidade, iníciase así o éxodo dos tipógrafos ambulantes que en só dez anos levaron a imprenta por toda Europa, dando a coñecer un invento que durante uns vinte anos fora un secreto celosamente gardado por algúns maguntinos. O primeiro lugar que conta con imprenta fóra de Alemaña é o mosteiro de Subiaco, en Italia. A segunda cidade é Cracovia (Polonia), en 1468 instálase a primeira imprenta en Basilea (Suíza) e en 1470 instálase en Viena e en París.
Durante a segunda metade do século XV, as bibliotecas das universidades e as dos humanistas españois abastecéronse de libros «de molde»
procedentes de Italia ou de Alemaña xunto aos libros «de man», tal e
como recollen os seus inventarios, feito que evidencia o coñecemento dos
libros impresos antes da introdución da imprenta no reino.
Son escasas as noticias sobre a introdución e expansión da imprenta en España, non se coñece con precisión a data exacta nin o lugar onde se instalou o primeiro taller de impresión, debido principalmente aos poucos documentos achados nos arquivos históricos sobre os primeiros impresores e os seus contratos de obra, así como pola falta de colofóns explícitos nos primeiros libros.
Son escasas as noticias sobre a introdución e expansión da imprenta en España, non se coñece con precisión a data exacta nin o lugar onde se instalou o primeiro taller de impresión, debido principalmente aos poucos documentos achados nos arquivos históricos sobre os primeiros impresores e os seus contratos de obra, así como pola falta de colofóns explícitos nos primeiros libros.
Podemos afirmar que a chegada a España foi tardía, na década dos
setenta, probablemente pola situación periférica da península. Os introductores
dela foron mestres alemáns, o camiño de introdución foi Italia, segundo
mostran os tipos utilizados nos primeiros impresos. Moitos destes
primeiros impresores foron ambulantes, e instalábanse onde había maiores
probabilidades de atopar traballo, creando sociedades ou asinando
contratos por varios anos. Debido aos poucos utensilios e caracteres
necesarios para esta profesión, trasladábanse dunha cidade a outra con
relativa facilidade, como claramente despréndese da data dos libros
impresos por un mesmo impresor durante un breve período en localidades
diferentes.
 |
| Sinodal de Aguilafuente |
Parece que a primeira obra realizada en España é do impresor alemán Johann Parix, natural de Heidelberg, quen en 1472 instálase en Segovia, onde imprime o primeiro libro español, a Sinodal de Aguilafuente en tipos romános.Tratábase dunha imprenta móbil, algo moi común en todos aqueles que saíron de Maguncia pola guerra. Anteriormente creuse que a Gramática de Bartolomé Mates, impresa en Barcelona por Gherlinc en 1468 fora o primeiro libro impreso en España, parece que esa data é errónea, a data real é probablemente 1488.
 |
| Les Trobes en Lahors da Verge María. 1474 |
Juan de Salzburgo e Pablo Hurus trasladáronse en 1475 a Barcelona, en 1476 Pablo Hurus asóciase con Enrique Botel en Zaragoza. A Hurus atribúenselle as obras El Laberinto de la fortuna, Las Epístolas de Séneca e Coplas de Juan de Mena, e La Crónica de Aragón de Vasad.
Entre 1476 e 1478 Botel forma sociedade con Hurus e Johann Planck. Entre 1479 e 1495 Botel imprime tamén en Lleida.
Johann Rosenbach, natural de Heidelberg, foi un dos tipógrafos ambulantes máis soados da última década do século XV. Traballou en Valencia e logo en Barcelona, os seus libros ilustrados distínguense polo seu bo gusto.
Johann Rosenbach, natural de Heidelberg, foi un dos tipógrafos ambulantes máis soados da última década do século XV. Traballou en Valencia e logo en Barcelona, os seus libros ilustrados distínguense polo seu bo gusto.
O primeiro testemuño da imprenta en Sevilla é a impresión da Bula de
Guinea, cuxa datación máis xeneralizada é o ano 1473 . Nos anos 70 do
século XV traballaron na cidade Diego Sánchez de Cantalapiedra e Alonso de Porras, tamén instalados en Salamanca. No que respecta a obras completas, a primeira que viu a luz foi en 1477,
ano en que Antonio Martínez, Alfonso del Puerto e Bartolomeu Segura
imprimen Repertorium.
En Salamanca houbo polo menos dúas imprentas desde a década de 1480, á calor da súa importante universidade, e alí publicou algunhas das súas obras máis relevantes Antonio de Nebrija.
 |
| Antonio de Nebrija |
En Salamanca houbo polo menos dúas imprentas desde a década de 1480, á calor da súa importante universidade, e alí publicou algunhas das súas obras máis relevantes Antonio de Nebrija.
A primeira noticia do establecemento da imprenta en Burgos data de 1483,
aínda que non se conservan máis noticias sobre os primeiros traballos, e
houbo de esperar ata 1492, coa imprenta de Fadrique de Basilea ao que se lle atribúe tamén a primeira edición en 1499 da Celestina de Fernando de Rojas.
A primeira imprenta en Baleares foi instalada na localidade de Valldemosa por Nicolás Calafat e Bartolomé Caldentey en 1485.
A imprenta chega ao Reino de Navarra da man do francés Arnao Guillén de Brocar, que en 1490 instala o seu taller en Pamplona, aquí traballa durante once anos; deste período coñécense 28 impresos.
O interese de Galicia pola imprenta remóntase ata o ano 1483, cando o cabido compostelán contrata a dous impresores burgaleses: Juan de Bobadilla e Álvaro de Castro para realizar a impresión do Breviario Compostelán. Pero isto xa é outra historia que deixaremos para outra entrada no blogue.
Ao finalizar o século XV había en España máis de trinta talleres de impresión repartidos en cidades, mosteiros e pobos pequenos: Segovia, Valencia, Zaragoza, Barcelona, Sevilla, Salamanca, Valladolid, Zamora, Burgos, Toledo, Guadalaxara, Pamplona, Granada, Palma de Mallorca, Murcia, Mondoñedo, Tarragona, Santiago de Compostela, Coria, Girona, Tortosa, Huete, Hijar, Montalbán, Montserrat e San Cugat.
A imprenta tivo un notable desenvolvemento en España promovido polos Reis Católicos, pero este non chegou a ser maior polo forte control da Inquisición e pola carencia de exportación ao mercado europeo. A imprenta española, ao elixir textos en linguas vernáculas, dirixiuse ao mercado nacional, deixando a os grandes talleres italianos, alemáns, franceses e flamencos as edicións latinas de uso xeneralizado.
Museo de la imprenta y Las Artes Gráficas, no Mosteiro do Puig na provincia de Valencia
Imprenta Municipal-Artes del Libro (Madrid)
A imprenta tivo un notable desenvolvemento en España promovido polos Reis Católicos, pero este non chegou a ser maior polo forte control da Inquisición e pola carencia de exportación ao mercado europeo. A imprenta española, ao elixir textos en linguas vernáculas, dirixiuse ao mercado nacional, deixando a os grandes talleres italianos, alemáns, franceses e flamencos as edicións latinas de uso xeneralizado.
Museo de la imprenta y Las Artes Gráficas, no Mosteiro do Puig na provincia de Valencia
Imprenta Municipal-Artes del Libro (Madrid)
Ningún comentario:
Publicar un comentario
¡Anímate a participar cos teus comentarios!